Seminarium Dziedzictwo. Tu przeszłość spotyka się z przyszłością w Gdańsku

Jednym z najbardziej zaskakujących dziedzin, na którą może wpływać dziedzictwo kulturowe jest kreatywność i innowacja. Dziedzictwo kulturowe, tak materialne jak niematerialne, może być źródłem i bazą niezbędną do zaistnienia kreatywnego myślenia i innowacyjnych rozwiązań. Z jednej strony chodzi tu aspekt techniczny, gdzie dziedzictwo jest rezerwuarem wiedzy, umiejętności i praktyk. Przykładem tu może być rozwój tradycyjnego rzemiosła, korzystającego z nowinek technicznych i technologicznych.

Dziedzictwo może również stać się inspiracją do tworzenia nowych produktów i usług, czego przykładem jest m.in. etnodizajn, ale także rozwiązania z zakresu nowych mediów stworzone na potrzeby digitalizacji i upowszechniania zbiorów.

Osobnym dużym tematem jest relacja pomiędzy dziedzictwem kulturowym a przemysłami kreatywnymi, które często na lokalizację swoich siedzib wybierają obiekty dziedzictwa, w tym dziedzictwa poprzemysłowego (zobacz raport z projektu Społeczny wpływ dziedzictwa kulturowego. Case study Off Piotrkowska w Łodzi) stając się tym samym istotnym czynnikiem rewitalizacji danego obszaru.

O tych i innych kwestiach związanych z dziedzictwem kulturowym rozmawiać będą eksperci zaproszeni przez MCK i Instytut Kultury Miejskiej na spotkanie 7 czerwca w Gdańsku.

Program seminarium Dziedzictwo. Tu przeszłość spotyka się z przyszłością. Fokus na kreatywność i innowacje 
7 czerwca

PATIO Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, ul. Targ Węglowy 6

• 15:00 – 15:10 Powitanie gości
• 15:10 – 15:50 O potencjale dziedzictwa – wykład wprowadzający dr Joanny Sanetry-Szeligi
• 15:50-16:00 Przerwa kawowa
• 16:00 – 17:30 Dziedzictwo i kreatywność – oksymoron?

O dziedzictwie, problemach rewitalizacji, postindustrialnych terenach i współczesnym wykorzystaniu spuścizny przodków rozmawiają dr inż. arch. Marek Z. Barański (Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku), Michał Styś (dyrektor zarządzający OPG Property Professionals, koordynator projektu OFF Piotrkowska w Łodzi), Lubomira Trojan (Zamek Cieszyn); prowadzenie dr Joanna Sanetra-Szeliga

Dyskusja będzie poświęcona relacjom pomiędzy dziedzictwem a kreatywnością i innowacją. Czy te pojęcia są sprzeczne? Czy dziedzictwo ma znaczenie dla naszej kreatywności i innowacyjności? Czy przemysły kreatywne rzeczywiście wybierają przestrzenie historyczne, poprzemysłowe na swoją działalność? Czy mają jakieś znaczenie dla rewitalizacji przestrzeni miejskiej?

• 18:00 – 19:00 Przyszłość przeszłości – wykład prof. Jacka Purchli

Wykład będzie poświęcony ewolucji znaczenia pojęcia dziedzictwa kulturowego i wielowymiarowej zmianie, która zaszła w podejściu do przeszłości, „pomników historii” i szeroko rozumianej spuścizny dziejowej czy kulturowej. W bogato ilustrowanej zdjęciami prezentacji prof. Purchla przyjrzy się też osiągnięciom współczesnych studiów nad dziedzictwem, czyli heritologii, a także siatce pojęć związanych tematem dziedzictwa kulturowego, które, na przestrzeni ostatnich dekad na dobre oddaliło się od „dziewiętnastowiecznego, statycznego myślenia o zabytku”.

Wstęp wolny.

Partner merytoryczny: Instytut Kultury Miejskiej.

Paneliści i prowadzący:

• Marek Z. Barański, dr inż. arch., architekt i archeolog oddany wzmacnianiu tożsamości lokalnej oraz ochronie i popularyzacji dziedzictwa kulturowego. Jest inicjatorem lub uczestnikiem wielu projektów lokalnych i międzynarodowych o charakterze rewitalizacyjnym lub badawczym, które realizowane są zarówno w Polsce, jak i za granicą. Pracuje na Bliskim Wschodzie – m.in. na stanowiskach UNESCO: Al Zubarah w Katarze oraz Çatalhöyük i Göbekli Tepe w Turcji – odsłaniając, dokumentując i rekonstruując zabytki dawnej architektury tak, aby stawały się one na nowo ważną częścią życia społeczno-kulturowego danego regionu. Jest zaangażowany w prace inwentaryzacyjne, dokumentujące dziedzictwo śródmiejskich, choć zapomnianych obszarów miast historycznych. Realizuje i promuje także działania koncepcyjno-projektowe oraz społeczne na rzecz rewaloryzacji i adaptacji historycznych budynków i zespołów architektonicznych Dolnego Miasta, Oruni i Wisłoujścia w Gdańsku tak, aby służyły one współczesnym i przyszłym pokoleniom.

• Michał Styś, wiceprezes Zarządu OPG Property Professionals. Michał Styś jest z wykształcenia architektem. Pochodzi z Wrocławia, studiował i prowadził projekty inwestycyjne, urbanistyczne i architektoniczne w Finlandii, Irlandii i w Polsce. OPG zarządza projektami deweloperskimi, nieruchomościami i aktywami nieruchomościowymi o ugruntowanej pozycji na rynku. Spółka koncentruje się na definiowaniu na nowo przestrzeni miejskiej kreując ze szczególną uwagą i pieczołowitością nową jakość wizji, rozwiązań architektonicznych, a także stylowych przestrzeni usługowo-handlowych, biurowych, rekreacyjnych i przestrzeni do życia-mieszkania.

• Lubomira Trojan, etnolog i antropolog kultury. Z Zamkiem Cieszyn jest związana od 2008 roku. Zajmuje się promocją wzornictwa jako narzędziami zmiany firm, regionów, instytucji samorządowych. Specjalizuje się w projektowaniu usług i projektowaniu społecznym, a także w procesach mających na celu łączenie dizajnu z tradycją. Koordynuje badania i działania warsztatowe związane z innowacyjnym wykorzystaniem tradycyjnych wzorów kulturowych, materiałów oraz technik rzemieślniczych. Prowadzi warsztaty i zajęcia z zakresu projektowania usług i projektowania włączającego.

• Jacek Purchla – kierownik Instytutu Dziedzictwa Europejskiego Międzynarodowego Centrum Kultury. W latach 1991-2017 Dyrektor instytucji. Profesor zwyczajny nauk humanistycznych; członek Polskiej Akademii Umiejętności; kieruje Katedrą Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, a także Katedrą Dziedzictwa Europejskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prowadzi badania nad rozwojem miast, historią społeczną i historią sztuki XIX i XX wieku, jak również teorią i ochroną dziedzictwa kulturowego. Autor ponad czterystu prac naukowych, w tym wielu książek. Założyciel i dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie (od 1991 r.). Członek wielu organizacji i stowarzyszeń, m.in. Comité international d’histoire de l’art (CIHA), Komitetu Nauk o Sztuce PAN, ekspert Komisji Europejskiej przy projekcie European Heritage Label. W latach 2000-2016 przewodniczył Radzie Ochrony Zabytków przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Od 2015 roku Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO. W latach 2016-2017 pełnił funkcję Przewodniczącego Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO. W 2018 roku wybrany na stanowisko wiceprezydenta Europa Nostra. 

• Joanna Sanetra-Szeliga, doktor ekonomii, jest absolwentką studiów europejskich na Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Kierowała Punktem Kontaktowym ds. Kultury (2003–2005) i Wydziałem Spraw Europejskich (2005) w Ministerstwie Kultury. Obecnie pracuje jako zastępca kierownika Instytutu Dziedzictwa Europejskiego w Międzynarodowym Centrum Kultury oraz koordynatorka polskiej sieci Eurośródziemnomorskiej Fundacji Dialogu Kultur im. Anny Lindh. Jest również konsultantem w Ośrodku Statystyki Kultury w Urzędzie Statystycznym w Krakowie. Wykładowca akademicki, autorka i redaktorka publikacji na temat polityki kulturalnej UE, Europejskich Stolic Kultury, roli kultury w rozwoju lokalnym oraz dialogu międzykulturowego.