Rynek Główny 25. Dzieje jednego adresu – biografia, jakiej jeszcze nie było

Staraniem Wydawnictwa MCK ukazała się właśnie wyjątkowa biografia kamienicy „Pod Kruki” przy Rynku Głównym 25, z którą od początku istnienia związana jest nasza instytucja. Miejsce to było świadkiem najważniejszych wydarzeń o znaczeniu politycznym i historycznym rozgrywających się w centrum Krakowa, ale także codziennego życia mieszkańców miasta, jarmarków, zabaw i wydarzeń kulturalnych. 

Jezuici planowali tu budowę swego kościoła i kolegium. Sama kamienica na przestrzeni wieków była pałacem arystokratycznym, krakowskim salonem towarzyskim, biurem starosty, bankiem, siedzibą NSDAP na Generalne Gubernatorstwo, a następnie Komitetu Polskiej Partii Robotniczej, wydawnictwa, szkoły tańca, księgarni. Od 1991 roku stanowi siedzibę i wizytówkę Międzynarodowego Centrum Kultury.

Ta wnikliwa biografia jednego adresu przy krakowskim rynku jest owocem pracy wielu autorów reprezentujących różne profesje i rozmaite doświadczenia. Kamila Follprecht rekonstruuje losy dawnych właścicieli i lokatorów kamienicy od XVI wieku po czasy współczesne. Adam Małkiewicz przypomina plany budowy w tym miejscu kościoła i głównej siedziby zakonu jezuitów. Jacek Purchla odtwarza dziewiętnastowieczną historię budynku, a także przypomina jego skomplikowane dzieje po przemianach ustrojowych w 1989 roku. Żanna Komar przedstawia nieznany dotychczas materiał źródłowy rzucający nowe światło ma przekształcenia wprowadzone w budynku w okresie drugiej wojny światowej. Ponadto w monografii znalazł się tekst Andrzeja Kurza poświęcony początkom Wydawnictwa Literackiego, które w latach 1956–1972 miało tu swoją siedzibę, a także Bronisława Maja, wspominającego lata 80. XX wieku, kiedy przy Rynku Głównym 25 mieściła się redakcja dwutygodnika „Student”. Książkę zamyka tekst Michała Wiśniewskiego, analizującego przeprowadzoną w latach 1998–2009 przebudowę i renowację budynku.

Dzieje jednego adresu to bogato ilustrowana materiałem źródłowym i fotograficznym mikrohistoria, w której przeglądają się losy tego niezwykłego miejsca, a także losy Krakowa – metropolii Europy Środka. We wstępie autorstwa Jacka Purchli, założyciela i wieloletniego dyrektora MCK, czytamy: „Wnikliwy pierwszy czytelnik tej pracy i jej surowy recenzent prof. Andrzej Chwalba zauważył, że książka przypomina mu »perski dywan, gęsty, solidny i atrakcyjny pod względem estetycznym«. Niech więc ten dywan nasycony naszą historią i naszą pamięcią będzie świadectwem szacunku i troski wobec dziedzictwa skumulowanego pod dachem pałacu „Pod Kruki” przy krakowskim Rynku Głównym 25”.