HERITO, nr 19: Myślenie krajobrazem

„Krajobraz to nie tylko malarskie lub wzrokowe efekty” – pisał w 1943 roku Stanisław Vincenz – „lecz także gleba, po której stąpamy i na której pracujemy, jej falistość lub równinność, jej wody – morza, rzeki lub moczary – a nawet powietrze, którym oddychamy”.

Bez człowieka, jego obecności, świat nie stanie się krajobrazem. Tak samo jak przestrzeń sama w sobie nie jest miejscem. Staje się nim dopiero za sprawą myśli i ducha, czyli rozumienia. Ono zmienia przestrzeń w miejsce. Ono umożliwia zamieszkiwanie, jak pisał Martin Heidegger. Krajobraz to zapis owej zmiany, procesu zadomowienia się w świecie; zapis, który nauczyliśmy się „czytać”.

Dziś lista dziedzin, które uczyniły krajobraz przedmiotem swojej uwagi, jest niezwykle długa: od geografii, historii sztuki i fotografii, estetyki, przez ekologię, architekturę krajobrazu, kulturoznawstwo, po badania nad pamięcią, dziedzictwem kulturowym, a nawet prawo i ekonomię, czego dowodzi sukces uchwalonej świeżo „ustawy krajobrazowej”.

Krajobraz jest środowiskiem życia i działania człowieka. Jest także obrazem, wspomnieniem, sposobem widzenia świata. Jest tworzywem sztuki i materią pamięci. W tym numerze „Herito” chcemy pokazać rozmaitość jego przejawów i różnorodność badającego je namysłu. Bo myśleniem stwarzamy krajobraz.

W numerze:

• Maciej Czerwiński, Juraj Čorba, Uwe Rada, Elżbieta Rybicka, Janusz Sepioł, Tadeusz Sławek, Magdalena Zych piszą, jak zmienia się relacja człowieka i krajobrazu,
• Monika Rydiger i Łukasz Galusek rozmawiają o krajobrazie jako tworzywie artystycznym,
• Magdalena Petryna przedstawia BWA w Tarnowie,
• Łukasz Galusek, Peter Míchalik, Kinga Migalska, Katarzyna Kotyńska, Wojciech Wilczyk, Michał Wiśniewski rekomendują ważne książki i wystawy,
• Mileta Prodanović rozszyfrowuje pejzaż Belgradu i zmiany, jakim podlegał pod koniec XX wieku,
• Michał Książek o tym, jak można czytać las.

Numer archiwalny dostępny TUTAJ