Zmiana warty. Dziedzictwo na przełomie XX i XXI wieku – eseje prof. Tunbridge'a po polsku

Czyje dziedzictwo należy chronić i kto powinien o tym decydować? Czy slumsy w krajach Trzeciego Świata mają jakąś wartość dla przyszłych pokoleń? Co się udało, a gdzie popełniono błędy, wcielając w życie idee wielokulturowości w Kanadzie? Czy dziedzictwo to bardziej „rzecz” czy jej „znaczenie”?

Pytania te podejmuje prof. John Tunbridge w książce Zmiana warty. Dziedzictwo na przełomie XX i XXI wieku, która ukała się właśnie po polsku staraniem MCK w ramach serii Heritologia pod redakcją prof. Jacka Purchli.

Przygotowany we współpracy z autorem wybór stanowi pierwszą polskojęzyczną prezentację wyjątkowego wkładu Tunbridge’a do światowych badań nad dziedzictwem. Publikacja powstała z okazji Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018.

Pochodzący z Wielkiej Brytanii, ale od lat związany z Uniwersytetem Carleton w Ottawie, geograf od lat 70. XX wieku pracuje nad wypromowaniem badania nad dziedzictwem i stworzeniem z nich odrębnej dyscypliny naukowej. Z racji swojego dorobku uznawany jest dzisiaj za jednego z najważniejszych badaczy takich zjawisk jak dziedzictwo przemocy, mroczna turystyka, społeczny wymiar dziedzictwa czy miasta historyczno‑turystyczne.

Przez wiele lat współpracował z innym wielkim specjalistą od dziedzictwa – Gregory’m Ashworth’em. Po jego śmierci w 2016 roku Tunbridge jest jednym z ostatnich autorytetów i głosów starej gwardii dziedzictwa próbujących zwrócić uwagę na wyzwania stojące przed nowym pokoleniem badaczek i badaczy związków przeszłości z teraźniejszością.

John Tunbridge (1943) – absolwent Uniwersytetu w Cambridge (St. John’s College) oraz Uniwersytetu w Bristolu (doktorat). Od końca lat 60. związany z Uniwersytetem Carleton w Ottawie, gdzie uzyskał stopień profesora. W latach 70. ubiegłego stulecia należał do wąskiej grupy pionierów „heritologii” i jest powszechnie uznawany za jednego z założycieli dyscypliny. Należy do najwybitniejszych badaczy takich zjawisk jak dziedzictwo przemocy, mroczna turystyka, społeczny wymiar dziedzictwa czy miasta historyczno-turystyczne (zwłaszcza portowe). W swoich pracach kładzie nacisk na fakt, że waga pojęcia, jakim jest „dziedzictwo”, zależy przede wszystkim od zadania pytania „czyje dziedzictwo?”. Swoje interdyscyplinarne badania prowadził między innymi w Australii, Malcie, Republice Południowej Afryki, Wielkiej Brytanii oraz na wyspach Oceanu Atlantyckiego. Zaowocowały one imponującym dorobkiem naukowym, na który składa się blisko 150 publikacji, w tym sześć monografii. W dorobku Tunbridge’a istotna jest wieloletnia współpraca z Gregorym Ashworthem. Przez ponad trzydzieści lat obaj naukowcy współpracowali przy około pięćdziesięciu projektach badawczych.