Wybitne dzieła symbolizmu czeskiego – oniryczne kompozycje, bajkowe tematy, fantastyczne postacie – zawłądnęły Galerią Międzynarodowego Centrum Kultury. Po raz pierwszy w Polsce tak szeroko przedstawiono zagadnienie symbolizmu z terenu Czech.

Wystawa obejmuje ponad 200 dzieł – obrazów, rysunków, grafik, rzeźb i książek – pochodzących z kilkudziesięciu kolekcji, zarówno publicznych, jak i rzadko pokazywanych zbiorów prywatnych.

Choć pokazywane prace reprezentują różnorodne stylistyki, to ich wspólnym mianownikiem jest dążenie do wyrażania wewnętrznych emocji, treści duchowych i metafizycznych. To właśnie intuicja, poznanie pozarozumowe, podświadomość stanowiły ważny element rodzącego się pod koniec XIX wieku nurtu symbolizmu, który objął nie tylko sztuki plastyczne, ale również literaturę i muzykę. Kierunek, który najpierw rozwinął się na terenie Francji i Belgii, szybko stał się prądem ogólnoeuropejskim i wyraźnie zaznaczył swoją obecność w krajach Europy Środkowej. Doskonałym przykładem recepcji nowego zjawiska jest sztuka z terenu Czech tego okresu.

Podejmowane przez artystów tematy odzwierciedlają nastroje i światopogląd epoki, którą kształtowały teorie Artura Schopenhauera, Fryderyka Nietzschego, Henry Bergsona, czy Zygmunta Freuda. Świat marzeń sennych i mitów, baśniowa fantastyka, wątek śmierci i przemijania, narodzin i schyłku, miłości i erotyki to jedne ze stale powracających motywów. Artyści rezygnują też wielokrotnie z wykorzystywania konwencjonalnych przedstawień na  rzecz języka symboli, aluzji i sugestii.

Na wystawie zaprezentowano prace kilku generacji twórców. Są to między innymi: sięgające do tematyki mitologicznej obrazy Maximiliana Pirnera, Benesia Knüpfera, czy odwołujące się do świata baśni i legend prace Hanušia Schwaigera. Pokazano także rzeźby i rysunki Františka Bílka, utrzymane w secesyjnej stylistyce kompozycje Jana Preislera, nastrojowe prace Alfonsa Muchy, Maxa Švabinský’ego, Jana Zrzavý czy Josefa Váchala.

Oprócz dzieł twórców uznanych i szeroko rozpoznawanych wystawa przypomina również prace rzadko pokazywanych artystów, którzy do tej pory nie doczekali się należytego im uznania. Dopełnieniem ekspozycji jest obecność na wystawie twórczości artystów mniejszości niemieckiej, którzy aktywnie współtworzyli krajobraz kulturowy epoki. Są to m.in. Ferdinand Staeger, Richard  Teschner, czy Richard  Müller.

Ważne miejsce wśród pokazywanych prac zajmuje grafika i rysunek. Pod koniec XIX wieku doszło do podniesienia rangi tych technik. Artyści docenili nowe możliwości artystycznej ekspresji, które otwierały.  Na wystawie będą reprezentowane przez takich twórców jak  Vojtěch Preissig czy Karel Hlaváček. Integralnym elementem wystawy będzie unikatowa kolekcja książek i czasopism (m.in. Moderní revue, Volné směry). Polski akcent będą stanowiły czeskie przekłady utworów Stanisława Przybyszewskiego. Literatura odegrała bowiem ważną rolę w rozwoju czeskiego symbolizmu, nie do przecenienia są również bliskie związki wielu artystów ze środowiskiem poetów i pisarzy. Prezentowana kolekcja stanowi doskonały przykład syntezy tekstu literackiego i sztuki książki.
   

Wystawa powstała we współpracy z Muzeum Sztuki w Ołomuńcu i wydawnictwem Arbor vitae.

Wystawa została objęta patronatem honorowym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP Bogdana Zdrojewskiego i Ministra Kultury Republiki Czeskiej Daniela Hermana.

Scenariusz wystawy: Otto M. Urban
Kuratorzy wystawy: Natalia Żak, Otto M. Urban
Współpraca kuratorska: Anežka Šimkova
Koordynacja: Regina Pytlik
Aranżacja plastyczna: Monika Bielak, Malwina Antoniszczak
Współpraca: Monika Chrabąszcz, Ewa Czarnecka, Marta Gaj, Edyta Gajewska, Katarzyna Jagodzińska, Miranda Jędrzejowska, Magdalena Link-Lenczowska, Helena Postawka-Lech