Rozpoczęto prace nad tzw. Kartą HOMEE

Jak organizować duże wydarzenia, by w pełni wykorzystać ich prorozwojowy potencjał i jednocześnie chronić spuściznę naszych przodków? 3 kwietnia 2020 roku odbył się międzynarodowy warsztat w ramach projektu HOMEE, którego jednym z partnerów jest MCK. Spotkanie niemal dwudziestu ekspertów, reprezentujących różne środowiska i posiadających szerokie doświadczenia z obszaru dziedzictwa kulturowego, miało odbyć się w Pafos na Cyprze, ale z uwagi na epidemię koronawirusa zaplanowana dyskusja odbyła się wirtualnie. Zespół badawczy MCK reprezentowali: prof. Jacek Purchla, dr Joanna Sanetra-Szeliga, Anna Kozioł i Piotr Knaś.

Rozmowy ekspertów poświęcone były tzw. Karcie HOMEE (HOMEE Charter), która ma być zestawem poprojektowych rekomendacji adresowanych głównie do organizatorów mega-eventów (światowych wystaw EXPO, olimpiad czy Europejskich Stolic Kultury). Wnioski ze studiów przypadków pokazują, że organizacja tego typu wydarzeń w mieście historycznym to nie tylko okazja do wprowadzenia pozytywnych zmian, ale również potencjalne zagrożenie dla posiadanych zasobów dziedzictwa.

– Dziedzictwo kulturowe to ogromny potencjał miast, który ma wpływ na jakość życia, kreatywność i innowacyjność oraz może stać się katalizatorem rozwoju – podkreślała Sneška Quaedvlieg-Mihailović, Sekretarz Generalna Europa Nostra, w wykładzie otwierającym wirtualne spotkanie w ramach projektu HOMEE.

Jak inspirować rozwój i chronić dziedzictwo miast? Jednym z wątków poruszanych w czasie warsztatów była kwestia rozwoju turystyki, która może być tak pozytywnym, jak i negatywnym skutkiem mega-eventu. Zwiększenie liczby odwiedzających wpływa na podniesienie prestiżu miasta, rozwój gospodarczy (hotelarstwo, gastronomia, usługi przewodnickie, sprzedaż pamiątek itp.), zwiększa poczucia dumy wśród mieszkańców, podnosi świadomośc znaczenia dziedzictwa kulturowego, pozytywnie stymuluje dialog społeczny i międzykulturowy. Z drugiej zaś strony, zauważa się problem upraszczania przekazu o dziedzictwie kulturowym („disneylandyzacja”) i zanikanie autentyczności, jak również „zadeptywanie” dziedzictwa w konsekwencji rozwoju masowej turystyki.

Eksperci biorący udział w warsztacie analizowali m.in. takie kwestie, jak konieczność przewidywania długoterminowych efektów mega-eventów już na poziomie przygotowywania planów wydarzenia. Zdaniem specjalistów zaangażowani w projekt eksperci już w procesie tworzenia koncepcji winni precyzyjnie określać najszerszy możliwy zakres wykorzystania potencjału dziedzictwa, tak by uniknąć jego uszczerbku i zapewnić mu należytą ochronę. Czas ubiegania się o bycie gospodarzem mega-eventu to istotny okres, w którym warto rozważyć posiadane zasoby kulturalne i zastanowić się, jak to niezwykle różnorodne bogactwo przekuć w długofalowy rozwój miasta, zauważalny przez samych mieszkańców.

Prace na Kartą HOMEE, której załącznikiem będzie rozbudowana argumentacja dotycząca poszczególnych rekomendacji wraz z przykładami, potrwają przez cały 2020 rok i będą szeroko konsultowane.