Spotkanie z prof. Áronem Petnekim

Zapraszamy na spotkanie z Aronem Petnekim, autorem poświęconej spojrzeniu Węgrów na malarstwo Jana Matejki książki zatytułowanej Ach, jakże wielkim mówcą jest pędzel! Jan Matejko a Węgrzy, opublikowanej w ramach serii wydawniczej noszącej imię historyka i znawcy stosunków polsko-węgierskich Wacława Felczaka.

Zajmowałem i zajmuję się już prawie 30 lat kontaktami węgiersko-krakowskimi, również artystycznymi, więc w sposób naturalny Matejko od razu wyłonił się jako bohater, bo odgrywał bardzo ważną rolę w tych kontaktach artystycznych – powiedział Petneki podczas premiery książki.

Jak zaznaczył autor, po klęsce wymierzonego w absolutystyczne rządy Habsburgów powstania węgierskiego w 1848–1949 r. Węgrzy próbowali znaleźć pociechę, ale też budujący przykład w przeszłości. Podkreślił, że Matejkę wiązała też z Węgrami okoliczność, której nie ujawniał. Starsi bracia Matejki, Zygmunt i Edmund, walczyli na Węgrzech (w powstaniu 1848-49 r.). Przekroczyli granicę w maju 1849, Matejko miał wówczas nieco ponad 10 lat i naturalnie patrzył na swoich braci z podziwem. Jeden z tych braci poległ podczas bitwy pod Turocszentmartonem, a drugi uciekł po klęsce wojny o wolność do Francji, przybierając imię swojego zmarłego brata. Jan Matejko o tym milczał, bo nie chciał, żeby brat miał jakieś trudności z tego powodu. Dlatego nigdy nie zdradził Węgrom, że ma w najbliższej rodzinie bohatera poległego za wolność Węgier.

Áron Petneki – absolwent Uniwersytetu im. Loranda Eötwösa w Budapeszcie (filologia węgierska i historia) oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego (historia), ukończył także studia kompozytorskie w Konserwatorium im. Béli Bartóka. Profesor Uniwersytetu Warszawskiego, badacz kultury, historii, sztuki i muzyki Węgier. Autor 80 publikacji naukowych, licznych artykułów popularno‑naukowych oraz recenzji. W ramach programu stypendialnego Thesaurus Poloniae przygotowuje nową, rozszerzoną monografię poświęconą krakowskim „hungarykom”.