Udział prof. Jacka Purchli w 39. Konferencji Generalnej UNESCO

W dniach 14–15 listopada prof. Jacek Purchla, przewodniczący Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, bierze udział w 21. Zgromadzeniu Ogólnym Państw-Stron Konwencji o ochronie światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, które odbywa się w Paryżu, w  ramach 39. Konferencji Generalnej UNESCO. Konwencja paryska UNESCO o ochronie światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego z roku 1972 nie tylko zglobalizowała problem ochrony zabytków, ale spopularyzowała pojęcie dziedzictwa kulturowego. Jej owocem jest Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO. To największy sukces wizerunkowy,  ale i polityczny UNESCO. W konwencji paryskiej z roku 1972, która dała życie Liście, udało się osiągnąć mądry konsensus, poprzez zdefiniowanie kryteriów dla powszechnie uznawanego przez społeczność międzynarodową zbioru wartości. To jest wspólny mianownik i katechizm ochrony najcenniejszych skarbów ludzkości respektowany przez wszystkie 193 kraje sygnatariuszy konwencji!

Jednym z punktów paryskich obrad jest raport z 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, który prof. Purchla, jako jej przewodniczący, przedstawi na zakończenie polskiej prezydencji w Komitecie.  W wyniku 41 sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, która odbyła się w lipcu tego roku w Krakowie Lista Światowego Dziedzictwa liczy 1073 wpisy ze 167 krajów.   Obszerny dokument końcowy 41 sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa, dotyczy ponad 250 różnych decyzji podjętych w czasie krakowskich obrad. 41 sesję Komitetu Światowego Dziedzictwa już dziś uznaje się z kilku powodów za przełomową i niewątpliwy sukces polskiej prezydencji w Komitecie.

Przede wszystkim sesja krakowska zostanie zapamiętana jako otwarcie na dialog pomiędzy rządami państw stron Konwencji, a społeczeństwem obywatelskim i organizacjami pozarządowymi.  Widać bowiem coraz wyraźniej, że skuteczna ochrona  skarbów dziedzictwa kulturowego i naturalnego nie jest możliwa w oderwaniu od lokalnych społeczności aktywnie zaangażowanych w opiekę nad nimi. Dlatego do udziału w sesji krakowskiej w znacznie większym stopniu niż dotychczas zostali dopuszczeni przedstawiciele organizacji pozarządowych.  Precedensem w historii Konwencji UNESCO  było zorganizowane w czasie sesji z inicjatywy prof. Purchli spotkanie Komitetu z przedstawicielami wielu organizacji pozarządowych w sprawie otwarcia dialogu nad włączeniem społeczeństwa obywatelskiego w proces ochrony zasobów Światowego Dziedzictwa UNESCO.  Wnioski z tej debaty znalazły się w dokumencie końcowym krakowskiej sesji.

W lipcu 2017 w Krakowie Komitet podjął również decyzję o stworzeniu International Indigenous Peoples Forum on World Heritage.  Jego celem jest identyfikacja, ochrona i zarządzanie miejscami Światowego Dziedzictwa – tymi już wpisanymi, i tymi które powinny być w pisane – w dialogu z rdzenną ludnością.

Za sukces krakowskiej Sesji uznaje się również  Forum Zarządców Miejsc Światowego Dziedzictwa, zorganizowane w Krakowie po raz pierwszy z inicjatywy Polski jako gospodarza spotkania. Jednym z głównych  rezultatów Forum było przygotowanie przez zarządców stanowiska definiującego potrzeby w zakresie skutecznego  zarządzania miejscami wpisanymi na listę UNESCO.

Wreszcie swój wkład w sukces Sesji miało też Międzynarodowe Centrum Kultury, które wspólnie PK ds. UNESCO zorganizowało program World Heritage Young Professionals Forum. Wzięli w nim udział młodzi eksperci z 32 krajów, zajmujący się ochroną dziedzictwa. Podczas 10 intensywnych dni warsztatowych uczestnicy pochylali się nad problem dziedzictwa utraconego i przywróconego, co zaowocowało stworzeniem Deklaracji, stanowiącej przesłanie na temat tego, co robić wobec zjawiska niszczenia miast, skierowanej do wszystkich uczestników 41. Sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO. Deklaracja, wykorzystując polskie doświadczenie odbudowy Warszawy po II wojnie światowej, pokazała światu, że jest wyjście z tak wielkiego nieszczęścia, jakim jest całkowite zniszczenie miasta (tu w przypadku konfliktu zbrojnego). Ma to szczególnie aktualne znaczenie w kontekście dzisiejszej tragedii Aleppo.

Warto przypomnieć, że krakowskie obrady relacjonowało 200 dziennikarzy z całego świata, co, z jednej strony, pozwoliło na globalną promocję Polski i Krakowa, pokazując równocześnie, jak ważne jest budowanie wizerunku kraju poprzez dyplomację kulturalną.