O architekturze i urbanistyce Trzeciej Rzeszy w Polsce – wykład Nielsa Gutschowa

Niemieckie plany podboju i hitlerowska polityka ludobójstwa przesądziły o jednoznacznej kwalifikacji całej spuścizny architektów Trzeciej Rzeszy w Polsce jako „dziedzictwa nienawiści”. Jak ją wartościować po ponad 70 latach od zakończenia wojny?

Zapraszamy na wykład Nielsa Gutschowa, znanego niemieckiego specjalisty od historii i urbanistyki okresu II wojny światowej, kuratora wystawy Die erwartete Katastrophe (2013), w której ocenił dorobek swojego ojca – Konstantego Gutschowa, architekta okresu III Rzeszy.

To nie akademickie zainteresowanie prowadzi mnie do badań nad niemieckimi architektami w Polsce. Jest to bardzo ważne z powodu mojej rodziny – mówi Niels Gutschow.

Każdy z uczestników spotkania otrzyma przed rozpoczęciem wykładu cytaty z lat 1939–1941 autorstwa Ewalda Liedecke, głównego planisty Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie, na temat celów okupacji ziem polskich. Fragmenty te mówią więcej niż jakikolwiek komentarz analityczny. W sposób autentyczny pokazują pogardliwą postawę niemieckiego architekta wobec polskiej kultury.

Wykład poświęcony będzie nie tylko Ewaldowi Liedecke, ale również innym architektom i urbanistom niemieckim, którzy znaleźli się wśród chętnych pomocników reżimu nazistowskiego. Byli to fachowcy, którzy projektowali i realizowali w miastach okupowanej Polski ratusze i osiedla, a także obozy pracy i obozy zagłady.

W ich planach Poznań i Łódź, Kraków i Auschwitz miały zostać miastami niemieckimi. Po 1945 roku niektórzy z nich znaleźli się pośród tych, którzy przyczynili się do zapewnienia ciągłości funkcjonowania architektonicznej elity na zachodzie Niemiec.

Niels Gutschow (1941) – niemiecki architekt i historyk architektury. Jego zainteresowania koncentrują się wokół historii i urbanistyki okresu II wojny światowej oraz okresu powojennego w Europie Środkowej. Jest specjalistą w dziedzinie architektury Azji. Od początku lat siedemdziesiątych prowadzi badania w Nepalu i Indiach na temat miasta i rytuału. Od 2013 roku Niels Gutschow jest członkiem Freien Akademie der Künste w Hamburgu. Jest kuratorem wystawy Die erwartete Katastrophe (2013) w której ocenił spuściznę swojego ojca, architekta okresu III Rzeszy, Konstantego Gutschowa. Jego publikacje obejmują około 150 artykułów w czasopismach ponad trzydziestu książek, w tym Ordnungswahn: Architekten planen im „eingedeutschten Osten“ 1939–1945, wydanej w 2001 roku. W 2009 otrzymał Nagrodę Literacką Stowarzyszenia Niemieckich Architektów i Inżynierów w Hamburgu, a w lutym 2015 roku został odznaczony Federalnym Krzyżem Zasługi (Bundesverdienstkreuz).

Wykład odbywa się w ramach Konferencji Kłopotliwe Dziedzictwo Trzeciej Rzeszy w Polsce.