Kościoły i klasztory Nowogródka

Staraniem MCK ukazał się kolejny tom serii wydawniczej Materiałów do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej - część II, tom 5 pod redakcją naukową Marii Kałamajskiej-Saeed. W książce szczegółowo opracowane zostały kościoły Nowogródka.

Mimo posiadanej od r. 1507 rangi stolicy województwa, Nowogródek był małym, zaledwie kilkutysięcznym miasteczkiem, toteż nasycenie kościołami było wyjątkowo duże, a zważywszy, że poza oddaloną od centrum farą, wszystkie były skupione wokół rynku – zdecydowanie nadawały ton obliczu miasta, tym bardziej, że górowały nad jego prawie całkowicie drewnianą zabudową. Po wschodniej stronie rynku wznosił się duży dwuwieżowy kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia Najśw. Marii Panny i św. Stanisława Kostki (jezuitów), po południowej dominikański p.w. Św. Michała (od 1858 parafialny), a przy ul. Grodzieńskiej, wybiegającej z pd.-zach. naroża rynku, w niewielkiej od niego odległości, usytuowane prawie dokładnie naprzeciwko siebie: p.w. Imienia Marii (dominikanek) i p.w. Św. Antoniego Padewskiego (franciszkanów). Zabudowania szpitala Bonifratrów, z kaplicą p.w. Św. Ducha oraz śś. Joachima i Barbary, mieściły się w głębi zabudowy mieszkalnej, na północ od rynku, po zach. Stronie ulicy wiodącej do fary.

Maria Kałamajska-Saeed – redaktor naukowa tomu

Tom zawiera opracowanie 6 obiektów sakralnych: kościoła rektoralnego p.w. Przemienienia Pańskiego (dawna fara) i domu zakonnego SS. Nazaretanek p.w. Chrystusa Króla, kościoła p.w. Św. Michała Archanioła i klasztoru Dominikanów, kościoła p.w. imienia Marii i klasztoru Dominikanek, dawnego kościoła p.w. Św. Antoniego Padewskiego i klasztoru Franciszkanów (obecnie sobór p.w. Św. Mikołaja), kościoła p.w. Niepokalanego Poczęcia Najśw. Marii Panny i Św. Stanisława Kostki oraz kolegium Jezuitów, kaplicy i tzw. Starego Cmentarza.

Opisowi i omówieniu architektury towarzyszy kompleksowe przedstawienie wystroju oraz stałego i ruchomego wyposażenia kościołów. Książka została zaopatrzona w spisy wykorzystanych materiałów archiwalnych, bibliografię, indeksy nazwisk i miejscowości oraz spis ilustracji.

W 2018 roku ukażą się dwa kolejne tomy serii: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa brzeskolitewskiego. Katedra w Pińsku (red. naukowa Dorota Piramidowicz) oraz Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa trockiego, część IV, tom 4 (red. naukowa Maria Kałamajska-Saeed).